Blijven waar anderen breken

Zo gebruik je visualisatie als atleet

De kracht van gedachten is gigantisch. In de topsportwereld worden gedachten daarom ingezet om betere resultaten te bereiken. Dat gebeurt in de vorm van visualisatie.

 

In dit artikel lees je onder andere wat visualisatie precies is, wat het voor atleten kan betekenen en hoe je het zelf direct kunt inzetten.

 

Inhoud

  • Wat is visualisatie?
  • Visualisatie: Het geheime wapen van topsporters
  • Waarom visualisatie werkt: Je hersenen
  • Visualisatie-stappenplan
  • 2 veelvoorkomende misvattingen + 1 valkuil

 

Dit artikel in het kort:

  • Wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat visualisatie atletische prestaties verbetert
  • Denkbeeldige en echte ervaringen hebben een vergelijkbaar effect in je hersenen
  • Het belangrijkste in visualisatie is om al je zintuigen erbij te betrekken en zo specifiek mogelijk te zijn

 

Wat is visualisatie?

De Cambridge Dictionary definieert visualisatie als volgt:

 

‘De handeling van het visualiseren van iets of iemand’ of ‘het vormen van een beeld ervan in je geest’.

 

Als je visualiseert vorm je mentale beelden om bepaalde doelen te bereiken. Bij dit proces zijn je zintuigen, creativiteit en verbeelding betrokken en let je op details. Het denken gaat aan de actie vooraf.

 

Zoals de oude Chinese filosoof Lao Tzu het ooit zei:

 

“Let op je gedachten, ze worden je woorden; let op je woorden, ze worden je daden; let op je daden, ze worden je gewoonten; let op je gewoonten, ze worden je karakter; let op je karakter, het wordt je lot.”

 

Je hebt duizenden repetitieve gedachten per dag die je realiteit vormen. Er wordt aangenomen dat bijna 90% van je gedachten vandaag dezelfde zijn als die van gisteren. Met als gevolg dat je vandaag vaak dezelfde dingen doet als gister.

 

Door bewust een gedachte te beheersen, bijvoorbeeld door middel van visualisatie, kun je een nieuwe realiteit en betere resultaten creëren. Anders gezegd: Met visualisatie sla je een brug tussen je huidige omstandigheden en je ideale toekomst.

 

Je kunt visualisatie voor allerlei doeleinden gebruiken. Bijvoorbeeld om stress te verminderen, zelfvertrouwen op te bouwen of om de perfecte race te roeien.

 

Je denkt misschien dat visualisatie een hype is, maar wetenschappelijke onderzoeken onderschrijven de effectiviteit ervan, evenals de ervaringen van topsporters.

 

Let op: Als atleet kun je de hele dag met allemaal beelden, gevoelens en gedachten rondlopen, bijvoorbeeld over trainingen of aanstaande wedstrijden. Dit is niet hetzelfde als visualiseren. Visualisatie overkomt je niet, maar doe je bewust. Je neemt er de tijd voor en sluit het bewust af om door te gaan met de orde van de dag. 

 

Samenvatting: Als je visualiseert vorm je mentale beelden om een bepaald doel te bereiken. Met visualisatie verander je je repetitieve gedachten. 

 
 
Visualisatie: Het geheime wapen van topsporters 

Veel atleten gebruiken visualisatie om hun doelen te bereiken. Zo ook Muhammad Ali. Zijn bekende citaat hierover is een inspiratie voor velen:

 

“Als mijn geest het kan bedenken en mijn hart het kan geloven, dan kan ik het bereiken.” 

 

Visualisatie is al langere tijd een onderdeel van topsport. In de jaren zestig gebruikten onder anderen Al Oerter (viervoudig Olympisch discuskampioen) en tennisster Billie Jean King visualisatie. De laatste jaren is de techniek in bekendheid en populariteit gestegen. 

 

Dat komt onder andere doordat bekende topsporters als LeBron James, Cristiano Ronaldo en Jon Jones over de kracht van visualisatie spreken. 

 

In alle takken van sport kan visualisatie worden ingezet. Olympische atleten uit verschillende disciplines, waaronder gymnastiek, duiken, judo en schermen, gebruiken visualisatie om zich voor te bereiden op een wedstrijd [1]. Murphy et al. ontdekten in 1990 tijdens een onderzoek dat 90% van de Olympische atleten een van visualisatie gebruikte, waarbij 97% proces zei dat dit een rol speelde in hun succes.

 

De positieve ervaringen van atleten wordt onderschreven door de wetenschap. Zo tonen diverse onderzoeken aan dat het visualiseren van atletische vaardigheden de prestaties verbetert voor onder andere [2-9]: 

 

  • Atletiek
  • Darten
  • Basketbal 
  • Sprinten 
  • Krachttraining
  • Olympische competities

 

Hieronder geven we een paar voorbeelden van topsporters die visualisatie inzetten om hun prestaties te optimaliseren. 

 

Samenvatting: Visualisatie wordt al langere tijd ingezet door atleten en is de laatste jaren in bekendheid en populariteit gestegen. Het kan in alle takken van sport worden ingezet. 

Michael Phelps: Een duik in de mind

De legendarische Olympiër Michael Phelps gebruikte gedurende zijn hele carrière visualisatie om zijn prestaties te verbeteren.

Hij visualiseerde elk detail van zijn duik, vanaf de duik tot het aanraken van de muur bij de finish. Hij stelde zich ook mogelijke problemen voor, zoals een gescheurd pak of water in zijn bril, om op iedere situatie voorbereid te zijn.

Visualiseren kalmeerde Phelps en stelde hem in staat om op zijn best te presteren.

 

Tiger Woods: Hole in mind

Tiger Woods, een van de meest succesvolle golfers aller tijden, sprak veel over het belang van mentale voorbereiding voor een wedstrijd.

Voorafgaand aan een wedstrijd visualiseerde hij elke hole in zijn hoofd. Dit hielp hem zijn strategie uit te werken en op uitdagingen voorbereid te zijn.

Arnold Schwarzenegger: De kracht van de mind

Arnold Schwarzenegger visualiseerde hoe hij eruit wilde zien. Onderzoek onderschrijft dat dit werkt. Zo is gebleken dat als je je inbeeldt dat bepaalde delen van je lichaam bewegen, de spieren bijna evenveel worden getraind als daadwerkelijke beweging [10]. Je mind is letterlijk heel krachtig.

Later gebruikte Schwarzenegger visualisatie tijdens zijn politieke carrière en als acteur.

 

Lyndon Rush: Door de Curves van de mind

De Canadese bobsleeër Lyndon Rush bevond zich in zijn mind al op de Olympische glijbaan, terwijl hij in een stoel op het vliegveld van München zat.

In zijn visualisatie ging hij van Curve 7 naar Curve 14. Niet alleen zijn mind, maar zijn hele lichaam bewoog mee met deze visualisatie.

Bobsleeërs gebruiken bijna standaard visualisatie om zich voor te bereiden en zich bekend te voelen met de baan.

 

Samenvatting: Visualisatie is een krachtig hulpmiddel voor atleten. Topsporters als Phelps en Schwarzenegger zetten het in om hun beste sportresultaten te behalen.

 

 

Waarom visualisatie werkt: Je hersenen

Je brein is bijzonder flexibel. Het bevindt zich in een constante staat van groei, verandering en uitbreiding.

 

Iedere keer als je iets ervaart, versterken en verzwakken je hersenen de neurale paden die met die ervaring te maken hebben.

 

Opvallend genoeg hoeven deze ervaringen niet echt te zijn om de neurale paden te beïnvloeden. Denkbeeldige en echte ervaringen resulteren in een vergelijkbare reactie in je hersenen.

 

Zo blijkt uit onderzoek dat als je een dreiging inbeeldt, dit vrijwel dezelfde reactie in je hersenen oproept als het daadwerkelijk ervaren van die dreiging [11]. En nadenken over je linkerhand optillen is voor je hersenen vergelijkbaar als je linkerhand optillen.

 

Je hersenen kunnen dus geen onderscheid maken of je iets fysiek ervaart of je het je voorstelt.

 

Hierbij gaat het om bewuste visualisatie, en niet de willekeurige beelden, gevoelens en gedachten die je kunt hebben. Visualisatie is het bewust aanwakkeren van de hersengebieden die je ook tijdens de sport gebruikt.

 

Oftewel, als je een actie, handeling, situatie of ervaring visualiseert, worden dezelfde hersengebieden gestimuleerd als wanneer ze daadwerkelijk zouden plaatsvinden. Als je een idee keer op keer oefent, zullen je hersenen hierop reageren alsof het een echte situatie in de wereld is.

 

Zoals we hierboven al noemden is er ook onderzoek dat aantoont dat mentale oefeningen bijna net zo effectief zijn als echte fysieke oefeningen [10]. Zo werden mensen die naar de sportschool gingen vergeleken met mensen die virtuele trainingen, dus trainingen in hun hoofd, deden.

 

Het resultaat: Bij sportschoolbezoekers nam de spierkracht met 30 procent toe. Bij de virtuele sporters nam de spierkracht 13,5 procent toe. Door alleen na te denken over sporten, werden deze personen sterker.

 

Samenvatting: Je hersenen kunnen geen onderscheidt maken tussen wat verbeelding en wat echt is. Hierdoor kun je je hersenen mentaal trainen en voorbereiden op echte situaties.

 

 

Visualisatie voor succes

Oprah Winfrey zei:

“Alles wat je maar kunt bedenken, kun je creëren.”

Zoals het inbeelden van een dreiging een reactie oproept in je hersenen, gebeurt dat bij het inbeelden van succes ook.

 

Als je visualiseert dat je een moeilijke sprong van de balk landt of sneller dan je persoonlijke record roeit, activeert dat dezelfde gebieden in je hersenen als wanneer je dit scenario fysiek ervaart.

 

Als je dit visualiseert, bevordert dat de vorming en versterking van de neurale paden die verband houden met dit succes.

 

Een bekend voorbeeld van iemand die visualisatie gebruikte om succesvol te worden is Jim Carrey. Hij schreef zichzelf iedere avond een cheque van ruim 10 miljoen dollar uit, in de tijd dat hij nog niet beroemd was.

 

Drie jaar later ontving hij precies dit bedrag voor de hoofdrol in Dumb and Dumber.

 

Samenvatting: Als je succes visualiseert bevordert dat de vorming en versterking van de neurale paden die verband houden met dit succes.

 

 

Visualisatie tegen stress

Visualisatie kan je helpen om je stressniveaus te verlagen [12].

 

In een onderzoek merkten onder andere chirurgen, verpleegkunde-studenten en politieagenten dat ze door visualisatie beter met problemen om konden gaan en minder slaap- en maagproblemen hadden [12].

 

Ze ‘oefenden’ moeilijke situaties mentaal, waardoor ze beter met de moeilijke situaties en bijkomende stress om konden gaan.

 

Samenvatting: Uit onderzoek blijkt dat verschillende professionals door visualisatie beter bestand zijn tegen stress in moeilijke situaties.

 

 

Visualisatie voor fysieke kracht

Naast dat je je succes kunt visualiseren en stress kunt verminderen, kun je fysiek sterker worden met behulp van visualisatie.

Onderzoeken tonen aan dat visualisatie helpt bij het opbouwen van spierkracht [13-16].

Daarbij kan visualisatie je motivatie, pijnbeheersing en uithoudingsvermogen in de sport verbeteren [17].

Samenvatting: Visualisatie draagt bij aan je fysieke kracht, motivatie, pijnbeheersing en uithoudingsvermogen.

 

 

Visualisatie-stappenplan

Het belangrijkste als je visualiseert is om al je zintuigen erbij te betrekken en zo specifiek mogelijk te zijn. Hoe meer je je het totaalplaatje voorstelt, hoe beter het resultaat zal zijn.

 

Voel bijvoorbeeld het gras onder je noppen, hoor het publiek voordat je het veld oploopt, voel het zweet over je voorhoofd lopen, voel de basketbal in de toppen van je vingers, zie de richting van de golven, voel de landing in de valbak bij het verspringen, ruik het paard waar je op rijdt, voel de tegenwind op de fiets.

 

Op deze manier misleid je in feit je hersenen en zul je onbewust gedrag gaan vertonen dat ervoor zorgt dat deze situatie werkelijkheid wordt.

Succesvolle sport-visualisatie in 3 stappen:

 

Stap 1: Kies een methode

Kies een visualisatiemethode die voor jou het beste voelt. Bijvoorbeeld:

  • Met gesloten ogen en intense focus
  • Schrijven
  • Geleide meditatie
  • Vision board

 

Stap 2: Visualiseer de gewenste uitkomst 

Kies je doel. Bijvoorbeeld ontspannen blijven rondom een wedstrijd, de stand geen invloed laten hebben op je spel, loskomen van de druk van het publiek of op de zaken vooruit lopen en meer genieten van het proces.

Zie de volledige gebeurtenis zoals je wilt dat deze zich ontvouwt. Gebruik al je zintuigen vanuit het perspectief van de eerste persoon. Visualiseer het totaalplaatje:

  • De situatie
  • De tijd
  • de plaats
  • De mensen met wie je bent
  • De omgeving
  • Wat je voelt
  • Wat je draagt
  • Wat je ruikt
  • Wat je ziet
  • Wat je hoort
  • Wat je proeft
  • De opwinding die je voelt bij het succes

Je kunt fysieke bewegingen maken die samenvallen met de gevisualiseerde beelden, zoals bobsleeërs doen. Hierdoor wordt de verbinding tussen je geest en het doel nog sterker.

 

Stap 3: Oefen regelmatig

Visualiseer dagelijks, bijvoorbeeld na je meditatiesessies.

[klik hier om de gratis whitepaper over meditatie voor topsporters te downloaden]

 

Let op: Het is essentieel dat je een positieve mindset houdt als je visualiseert. Visualiseer de positieve resultaten en het gevoel dat die resultaten oproepen.Worden je mentale beelden negatief? Start dan opnieuw (tenzij je opzettelijk mogelijke problemen visualiseert en hoe je die oplost).

 

Samenvatting: Betrek al je zintuigen bij je visualisatie en wees zo specifiek mogelijk. Neem visualisatie op in je dagelijkse routine.

 

 

2 veelvoorkomende misvattingen + 1 valkuil

Hoewel visualisatie een krachtige techniek kan zijn om je sportieve doelen te behalen, wordt het wel eens verkeerd begrepen of ingezet.

Twee veelvoorkomende misvattingen:

  1. Visualisatie is hetzelfde als dagdromen

    Visualisatie is een gerichte oefening met een duidelijk doel voor ogen. Dagdromen is een spontane en ongerichte mentale activiteit.

  2. Visualisatie garandeert succes

    Visualisatie kan je prestaties verbeteren, maar het is een aanvulling op (en geen vervanging van) je training en sportieve leefstijl.

 

Visualisatie-valkuil

De belangrijkste valkuil van visualisatie is dat je je gaat hechten aan het resultaat. Hierdoor kun je juist extra druk ervaren. De kunst is het visualiseren van dat wat je kan. Als je aan het resultaat gaat hechten is er een vergrote kans op faalangst.

 

Heather McPhie zei hierover: “Je kunt de passie, de reden om te beginnen, vergeten. Sommige van mijn beste resultaten zijn behaald toen ik gek ziek was of er een heel rare variabele was, waardoor ik ineens moest vereenvoudigen.”

 

Om visualisatie te laten werken voel je het resultaat, het succes, maar onthecht je je hiervan. Om dit te bereiken helpt het om eerst te mediteren, zoals de Chicago Bulls en een Nederlands, en meerdere Engelse en Noorse voetbalteams doen. Hiermee maak je de geest vrij.

 

Samenvatting: Visualisatie is een gerichte mentale oefening, in tegenstelling tot dagdromen, en een aanvulling op je trainingsschema. Het is belangrijk dat je wel het resultaat voelt, en je toch van dit resultaat onthecht. Hier kan meditatie voor helpen.

 

 

Samenvatting

Gedachten hebben een enorme impact op je (sport)prestaties en het bereiken van je doelen. Visualisatie is een krachtig hulpmiddel om je ambities te realiseren.

De ervaringen van topsporters en wetenschappelijke onderzoeken onderschrijven de kracht van visualisatie.

Het effect van visualisatie komt voort uit het feit dat je hersenen geen onderscheid maken tussen iets dat je inbeeldt, en iets dat je echt ervaart.

Als je visualiseert is het belangrijk om het totaalplaatje tot in detail voor je te zien, en daar al je zintuigen bij te betrekken.

 

Wil je visualisatie-technieken toepassen om je sportdoelen te bereiken? Plan vrijblijvend een afspraak in om te bespreken hoe je visualisatie het beste in je huidige trainingsschema kunt implementeren. 

 

 

Bronnen

[1]. Schmalbruch, S. (2015). Here’s the trick olympic athletes use to achieve their goals. Business Insider. 28 Jan.

[2] Eddy, K. A. T., et al. (2003). Mental imagery in athletes with visual impairments. Adapted Physical Activity Quarterly, 20(4), 347-368.

[3] Epstein, M. L. (1980). The relationship of mental imagery and mental rehearsal to performance of a motor task. Journal of Sport Psychology, 2, 211-220.

[4] Hall, E. G., et al. (1983). The effect of visuo-motor behavior rehearsal with videotaped modeling on free throw accuracy of intercollegiate female basketball players. Journal of Sport Psychology, 5, 343-346.

[5] Richter, J., et al. (2012). Maximizing strength training performance using mental imagery. Strength and Conditioning Journal, 34(5), 65-69.

[6] Druckman, D., et al. (1988). Enhancing human performance. National Academy Press.

[7] Oxendine, J. B. (1969). Effect of mental and physical practice on the learning of three motor skills. Research Quarterly, 40(4), 755-763.

[8] Paivio, A. (1985). Cognitive and motivational functions of imagery in human performance. Canadian Journal of Applied Sport Sciences, 10(4), 225-285.

[9] Van Gyn, G. H., et al. (1990). Imagery as a method of enhancing transfer from training to performance. Journal of Sport and Exercise Psychology, 12, 366-375.

[10] Ranganathan, V. K., et al. (2004). From mental power to muscle power–gaining strength by using the mind. Neuropsychologia, 42(7), 944-956.

[11] Reddan, M. C., et al. (2018). Attenuating neural threat expression with imagination. Neuron, 100(4), 994-1005.

[12] Guerrero, M. D., et al. (2017). Psychological Imagery in Sport and Performance. Psychology.

[13] Ranganathan, V. K., et al. (2004). From mental power to muscle power–gaining strength by using the mind. Neuropsychologia, 42(7), 944-56.

[14] Clayton, M. (2014). How to grow stronger without lifting weights. Scientific American.

[15] Clark, B. C., et al. (2014). The power of the mind: the cortex as a critical determinant of muscle strength/weakness. Journal of Neurophysiology, 112(12), 3219-3226.

[16] Ranganathan, V. K., et al. (2004). From mental power to muscle power–gaining strength by using the mind. Neuropsychologia, 42(7), 944-56.

[17] Thelwell, R. C., et al. (2003). Developing competitive endurance performance using mental skills training. The Sport Psychologist, 17, 318-337.

Vul hier onder in:

Naam(Vereist)